زمانی که به تولید روغن‌زیتون فکر می‌کنیم، معمولا به دو عامل اساسی توجه می‌کنیم: اول، کیفیت اولیه میوه زیتون و دوم، فرآیند استخراج روغن. اما یک عامل مهم دیگر که می‌تواند تأثیر چشمگیری بر کیفیت نهایی روغن‌زیتون داشته باشد، زمانی است که عملیات روغن‌گیری انجام می‌شود. زمانی که میوه‌های زیتون به مرحله رسیدند و آماده استخراج روغن می‌شوند، انتخاب زمان مناسب برای این فرآیند می‌تواند موثر باشد. زیرا هر گونه تأخیر یا شتاب زدن در این مرحله ممکن است به کیفیت نهایی روغن‌زیتون آسیب برساند.
یکی از عوامل کلیدی در تأثیر زمان روغن‌گیری بر کیفیت روغن‌زیتون، میزان اکسیداسیون یا فرآیند فاسدشدن روغن است. زمانی که میوه زیتون برای مدت زمان طولانی به معرض هوا یا حرارت قرار می‌گیرد، اکسیداسیون روغن‌زیتون اتفاق می‌افتد و باعث کاهش کیفیت و میزان اسیدیته آن می‌شود. بنابراین، انتخاب زمان مناسب برای روغن‌گیری، به منظور حفظ تازگی و کیفیت بهتر روغن‌زیتون، بسیار حیاتی است.
روغن‌گیری زیتون
قبل از پرداختن به مبحث اصلی مقاله، یعنی تأثیر زمان روغن‌گیری بر کیفیت روغن‌زیتون، بد نیست بررسی کوتاهی نیز از روغن‌گیری زیتون و فرایند آن داشته باشیم. در این خصوص باید گفت فرآیند روغن‌گیری زیتون یکی از مراحل حیاتی در تولید روغن‌زیتون است که مستلزم استفاده از فناوری‌ها و تجهیزات مدرن است. در این فرآیند، ابتدا میوه‌های زیتون شسته و سپس به آسیاب منتقل می‌شوند. در آسیاب، میوه‌های زیتون به صورت دسته‌بندی شده و به روش‌های مختلفی مثل سنتی یا مکانیکی فشرده می‌شوند تا روغن موجود در آن‌ها استخراج شود. سپس با استفاده از دستگاه‌های تمیز کننده و فیلتراسیون، روغن استخراج شده از زیتون پالایش و از ذرات بیکران جدا شده و در نهایت به بطری‌ها یا محتویات مورد نظر بسته بندی می‌شود.
تکنیک‌های مختلف روغن‌گیری زیتون، از جمله روش‌های سرد و گرم، هر کدام ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارند. روش سرد، که معمولاً به عنوان روش ترش و با کیفیت‌تر شناخته می‌شود، ممکن است زمان بیشتری برای استخراج روغن برای مصرف داشته باشد، اما با حفظ ویژگی‌های طبیعی زیتون و کاهش اکسیداسیون روغن متصل است. از طرف دیگر، روش گرم، عموماً برای استخراج مقادیر بیشتر روغن به کار می‌رود و فرآیند سریع‌تری دارد، اما ممکن است باعث از دست رفتن برخی از ویژگی‌های طبیعی و مفید زیتون شود. انتخاب روش مناسب برای روغن‌گیری زیتون بستگی به معیارهای مختلفی از جمله کیفیت مورد نظر، حجم تولید و هزینه‌های مربوط به هر روش دارد.
تأثیر زمان روغن‌گیری بر کیفیت روغن‌زیتون و زمان مناسب برای برداشت
در تحلیل زمان برداشت زیتون در مناطق مختلف ایران از جمله رودبار، خوزستان، گلستان و یزد، از یک رابطه مشخص برای تخمین زمان برداشت استفاده می‌شود که به آن رابطه اندیس رسیدگی معروف است. در این روش، ابتدا یک نمونه تصادفی از زیتون‌ها با وزن یک کیلوگرم انتخاب می‌شود و سپس ۱۰۰ عدد زیتون از این نمونه انتخاب و بر اساس رنگ پوست به ۸ گروه تقسیم می‌شوند، از سبز تیره تا سیاه. سپس با ضرب کردن تعداد زیتون‌های هر گروه در شماره گروه و تقسیم مجموع آن‌ها بر ۱۰۰، به اندیس زیتون دست پیدا می‌شود. بهترین زمان برداشت زیتون زمانی است که این اندیس نزدیک به ۵ باشد، زیرا در این زمان میزان روغن و کیفیت آن بسیار مطلوب است. به‌عنوان مثال، در گلستان، نیمه دوم آبان‌ماه تا اوایل آذر‌ماه به عنوان زمان مناسب برای برداشت زیتون در نظر گرفته می‌شود. این تحلیل‌ها نشان می‌دهد که زمان برداشت زیتون تأثیر مستقیمی بر کیفیت و میزان روغن تولیدی دارد و برای انتخاب بهترین روغن‌ها، باید به این مسئله توجه ویژه داشت. پس علاوه بر اینکه تأثیر زمان روغن‌گیری بر کیفیت روغن‌زیتون بسیار مهم است، زمان برداشت این محصول نیز از اهمیت زیادی برخوردار است.
مهم ترین در فاصله زمانی کشت تا روغن‌گیری
برای انتخاب بهترین زمان برداشت زیتون، اولین نکته‌ای که باید در نظر گرفته شود، میزان روغن موجود در میوه‌ها است. مناسب‌ترین زمان برداشت زیتون زمانی است که میوه‌های زیتون بیشترین درصد روغن را دارا و از همه مهم‌تر اینکه روغن استخراج شده از آن‌ها بالاترین کیفیت را داشته باشد. با این حال، در بیشتر موارد، این دو شرط همزمان به‌وقوع نخواهد پیوست؛ زیرا زمانی که کیفیت روغن بالا است، ممکن است میزان روغن در میوه‌ها کمتر باشد.
بنابراین، انتخاب زمانی مناسب که هم بیشترین میزان روغن در میوه‌ها را داشته باشد و هم کیفیت قابل‌قبولی را نشان دهد، بسیار اهمیت دارد. علاوه بر این، بعد از برداشت محصول، مواردی مانند فاصله زمانی بین برداشت و روغن‌گیری، نگهداری در سردخانه با دما و حداکثر فاصله زمانی بین برداشت و روغن‌گیری نیز بسیار حائز اهمیت است. به‌طور کلی، مناسب‌ترین فصل برداشت زیتون در اصفهان، شیراز و اغلب شهرهای شمالی، نیمه دوم آبان و حداکثر تا آذر ماه است. با در نظر گرفتن این موضوع و توجه به نکات مذکور، می‌توان با استفاده از دستگاه‌های پرس سرد، روغن زیتونی با کیفیتی مطلوب و بکر تولید کرد.
تأثیر زمان روغن‌گیری بر کیفیت روغن‌زیتون و روش های روغن‌گیری
همانطور که می دانید، انواع مختلفی از روغن‌های زیتون با استفاده از روش‌های مختلفی استخراج می‌شوند. امروزه، دو روش اصلی برای استخراج روغن‌زیتون به نام‌های مدرن و سنتی وجود دارد. روش مدرن، که اغلب ترجیح می‌دهند، با استفاده از ماشین‌های پیشرفته و فناوری‌های جدید نظیر دستگاه روغن گیری زیتون، انجام می‌شود. این روش امکان تولید حجم بالاتری از روغن را فراهم می‌کند و تمامی مراحل، از برداشت میوه‌ها تا استخراج روغن، به صورت حرفه‌ای و بهینه انجام می‌شود. روغن‌های مختلفی مانند روغن‌زیتون بکر، روغن‌زیتون فرابکر، روغن‌زیتون معمولی و روغن‌زیتون مخصوص کارهای صنعتی به وسیله این روش استخراج می‌شوند.
روغن‌زیتون همچنین به وسیله روش‌های سنتی نیز استخراج می‌شود، اما این روش‌ها به دلیل کارایی کمتر و حجم تولید کمتر، کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند و معمولا افراد از دستگاه روغن کشی زیتون استفاده می کنند. با این حال، برخی افراد به دلایل مختلف از جمله حفظ روایح و طعم‌های طبیعی، به استفاده از روش‌های سنتی ترجیح می‌دهند. به‌طورکلی، روش‌های مدرن اغلب برای تولید روغن‌زیتون در حجم بالا و با کیفیت بیشتر استفاده می‌شوند، درحالی‌که روش‌های سنتی به‌عنوان یک گزینه جایگزین و کمیاب محسوب می‌شوند.
کدام نوع درخت زیتون برای استخراج روغن بهتر است؟
اکنون که به بررسی تأثیر زمان روغن‌گیری بر کیفیت روغن‌زیتون پرداختیم، بد نیست بررسی کوتاهی از انواع درخت زیتون نیز داشته باشیم. در این خصوص باید گفت مناطق با آب و هوای معتدل مانند منطقه مدیترانه اروپا و دهات ساحلی کالیفرنیا، بهترین شرایط رشد برای درختان زیتون را فراهم می‌کنند. این مناطق دارای زمستان‌های معتدل و تابستان‌های کوتاه و گرم هستند که زیتون را به مکانی ایده‌آل برای کاشت نهال تبدیل می‌کنند.
در ایران نیز استان‌هایی مانند گیلان، مازندران، زنجان، کرمانشاه و قزوین برای کاشت زیتون مناسب هستند. پایان پاییز زمانی است که میوه درخت زیتون به اوج رسیده و برای استخراج روغن مناسب است. برای کاشت مناسب درخت زیتون، پنج نهال از بهترین انواع زیتون به عنوان گزینه‌های مناسب برای استخراج روغن معرفی می‌شوند: نهال زیتون آربکینا از گونه اسپانیایی کاتالونیا، نهال مانزانیلا از اسپانیا، نهال زیتون فرانتیو ایتالیایی (زیتون سیاه)، نهال شنگه که به عنوان مقاوم‌ترین نوع برای برداشت زیتون معرفی می‌شود، و گونه ماری که به عنوان نوع ایده‌آل برای کاشت زیتون به طور گسترده پیشنهاد می‌شود.
نگاهی جامع بر تأثیر زمان روغن‌گیری بر کیفیت روغن‌زیتون
همانطور که اشاره کردیم، تأثیر زمان روغن‌گیری بر کیفیت روغن‌زیتون یکی از عوامل حیاتی در تولید این محصول است. زمانی که میوه‌های زیتون برای استخراج روغن آماده می‌شوند، انتخاب زمان مناسب برای انجام این فرآیند بسیار اهمیت دارد. زیرا هر گونه تأخیر یا شتاب زدن در این مرحله می‌تواند به کاهش کیفیت و میزان روغن‌زیتون منجر شود. برای به دست آوردن روغن با کیفیت بالا، فرایند روغن‌گیری باید در زمانی مناسب انجام شود تا اکسیداسیون و فاسدشدن روغن کاهش یابد و ویژگی‌های طبیعی زیتون حفظ شود.
روش‌های مختلف روغن‌گیری نیز می‌توانند تأثیر مختلفی بر کیفیت نهایی روغن‌زیتون داشته باشند. استفاده از روش‌های مدرن و سنتی، هرکدام ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارند. اما همواره انتخاب زمان مناسب برای روغن‌گیری بسیار حیاتی است تا کیفیت و طعم مطلوب روغن‌زیتون حفظ شود و به‌طور کلی، تأثیر مثبتی بر روی تجربه مصرف کننده داشته باشد.
قیمت دستگاه روغن گیری زیتون
قیمت دستگاه روغن گیری زیتون چقدر است؟ اگر قصد خرید دستگاه روغن گیری زیتون را داشته باشید، بی شک قیمت این محصول برایتان سوال است. در این خصوص باید گفت قیمت دستگاه‌های روغن‌گیری زیتون به شدت تحت تأثیر عوامل متعددی قرار می‌گیرد. اولین عامل مؤثر در تعیین قیمت این دستگاه‌ها، کارایی و عملکرد آنهاست. دستگاه‌های با کارایی بالا و قابلیت استفاده آسان معمولاً قیمت بالاتری دارند. همچنین، فناوری و تکنولوژی مورد استفاده در ساخت دستگاه نیز تأثیر زیادی بر قیمت دارد؛ به طور کلی، دستگاه‌های مدرن‌تر و با استفاده از فناوری پیشرفته، قیمت بالاتری دارند. عوامل دیگری مانند اندازه و ظرفیت دستگاه، جنس و کیفیت قطعات استفاده شده در ساخت، و همچنین مارک و شهرت تولید کننده نیز می‌تواند تأثیرگذار باشد. علاوه بر این، شرایط بازار و نرخ ارز نیز می‌تواند قیمت دستگاه‌های روغن‌گیری زیتون را تحت تأثیر قرار دهد.
جمع‌بندی
در این مقاله سعی بر آن شد تا بررسی کاملی از تأثیر زمان روغن‌گیری بر کیفیت روغن‌زیتون داشته باشیم. همانطور که مطالعه کردید، زمان روغن‌گیری زیتون تأثیر چشمگیری بر کیفیت نهایی روغن دارد. انتخاب زمان مناسب برای این فرآیند، از مهمترین عواملی است که می‌تواند به حفظ ویژگی‌های طبیعی و کیفیت بالای روغن‌زیتون کمک کند. اکسیداسیون و فاسدشدن روغن به دلیل زمان بیش از حد یا کمبود آن در مراحل روغن‌گیری، می‌تواند منجر به کاهش کیفیت و مزاج روغن شود. بنابراین، به‌طور کلی، انتخاب زمان مناسب و انجام فرآیند روغن‌گیری در زمانی که میوه‌ها در بالاترین کیفیت و میزان روغن خود قرار دارند، الزامی برای تولید روغن‌زیتون با کیفیت و مطلوب است.
بعدی