همانطور که میدانید، کره حیوانی یک محصول لبنی مفید و پرطرفدار است که از پروتئینها و چربیهای موجود در شیر و خامه به دست میآید. این محصول لبنی در ایران بهصورت اساسی از شیر گاو تولید میشود، اما میتوان آن را از منابع دیگری نیز تهیه کرد، از جمله شیر گوسفند، بز و گاومیش. فواید و خواص کره حیوانی باعث شده تا از این محصول در وعدههای غذایی مختلف استفاده شود.
مطالعات اخیر نشان داده که مصرف محصولات لبنی پرچرب مانند کره، ممکن است به کاهش احتمال چاقی، دیابت و مشکلات قلبی کمک کند. دانشمندان چندین دهه است که درباره فواید کره برای سلامتی انسانها صحبت میکنند. در ادامه این مقاله، به بررسی کامل خواص کره حیوانی خواهیم پرداخت.
کره حیوانی کشف بزرگ عشایر
تاریخ کره بهعنوان نمایندهای از تمدن غربی به دورانهای بسیار باز میگردد. این فرآورده لبنی در دوران باستان روم، نقشی بهعنوان دارویی ایفا میکرد. مردم آن زمان کره را بهعنوان درمانی برای سرفه بهره میبردند و یا از آن برای ماساژ روی مفاصل دردناک استفاده میکردند. در همین راستا، هندوها نیز به مدت حداقل ۳۰۰۰ سال از خواص مفید کره برای سلامت بدن خود آگاهی داشته و از آن بهره میبرند.
تاریخچه کره به دورانهای دورتر نیز باز میگردد و روایتهای مختلفی در مورد نخستین کشف این محصول وجود دارد. یکی از این روایات، به عشایر باز میگردد که بسیار مورد توجه است. این داستان به گونهای است که یک فرد کیسهای از پوست گوسفند حاوی شیر را به زین اسب خود بست و در طی یک روز سفر، با محصول فرآوری شدهای به نام کره آشنا شد.
هنوز تکنیکهای کرهسازی باستانی مشابهی که امروزه نیز استفاده میشوند، وجود دارند. بسیاری از کشاورزان در کشورهای مختلف از کیسههای ساخته شده از پوست بز برای تهیه کره استفاده میکنند. اگرچه اطلاعات دقیقی درباره زمان کشف دقیق کره وجود ندارد، اما با توجه به شواهد موجود، میتوان حدس زد که این کشف حدود ۱۰ هزار سال پیش اتفاق افتاده است.
اولین بار در کدام نقطه از جهان از کره حیوانی استفاده شد؟
با وجود کشف خاصیت کره حیوانی، این محصول به دلیل آب و هوای سردتر، در نواحی شمالی اروپا محبوبیت بیشتری داشته است. بااینحال، در متون خاورمیانه باستان نیز به این فرآورده اشارههایی شده است. همچنین در گذشته، کره حیوانی در مناطقی مانند عربستان و سودان معامله میشد و مصرف میشد. هندوها همچنین کره را بهعنوان پیشکش خدایان معتبر میشمردند و آن را نمادی از پاکی میدانستند.
با این وجود، کرهای که اخیراً در سطلهای چوبی در باتلاقهای ایرلند دفن شده بود، تاریخچه خاصی دارد و قدمت برخی از این کرهها به ۴۰۰ سال قبل از میلاد باز میگردد. تاریخنگاران فرضی دارند که انسانهای آن زمان در تلاش بودند تا این کار را ادامه دهند تا در صورت نبود مواد غذایی، به چیزی برای تغذیه دست یابند. همچنین برخی دیگر از تاریخنگاران بر این باوراند که این سطلهای کره که دفن شدند، بهعنوان هدایایی به خدایان یا موجودات جادویی معتقدان بتپرستی اهدا شدهاند.
خواص کره حیوانی
کره حیوانی نه تنها یک محصول لذیذ است، بلکه بسیار مقوی و از انرژی بینظیری برخوردار است. این ماده تغذیهای جزو آن دسته از ترکیبات محسوب میشود که بسیار کند هضم میشود و میتواند در طولانی مدت احساس سیری را به فرد منتقل کند. به همین دلیل افرادی که فعالیتهای بدنی سنگینی انجام میدهند، مثلاً به باشگاه میروند یا روزهای پرکاری را تجربه میکنند، از کره حیوانی بهعنوان یک منبع اصلی انرژی برای تأمین نیازهای روزانهشان بهره میبرند. واقعیت این است که حتی روزه داران نیز از این کره غذایی غنی بهره میبرند تا در طول روز به سبب کمبود انرژی و ضعف فیزیکی رنج نبرند.
اهمیت کره حیوانی به خصوص برای بیماران، افرادی که عمل جراحی دشواری را پشت سر گذاشتهاند، و مادرانی که به تازگی زایمان داشتهاند، بیشتر به چشم میآید. این گروهها برای بازیابی قدرت جسمی خود و جبران نیروی بدنی پس از تحلیل شدهها و عملهای جراحی به کره حیوانی محلی روی میآورند. اما ازجمله مهم ترین خواص کره حیوانی عبارتند از:
کره حیوانی سرشار از ویتامینهای حلشونده
کره یک منبع غنی از ویتامینهاست که در چربی حل شده و وارد بدن می شوند. از جمله ویتامینهای موجود در کره حیوانی میتوان به ویتامین A، E و ویتامینk2 اشاره کرد. در مورد ویتامینهای A و E زیاد بحث نمی کنیم، چرا که اگر رژیم غذایی مناسبی را انتخاب کنید (شامل مصرف غذاهای حیوانی و گیاهی)، این دو ویتامین را به راحتی به دست آورید. اما ویتامین k2 چیست؟ در این خصوص باید گفت k2 یک ویتامین کمیاب در رژیمهای معمولی است که بسیاری از افراد درباره آن کمتر اطلاع دارند.
ویتامین K2 تأثیرات قدرتمند و مفیدی دارد. این ویتامین در متابولیسم کلسیم دخالت دارد و مصرف ناکافی آن میتواند با بیماریهای جدی مانند بیماریهای قلبی و عروقی، سرطان و پوکی استخوان مرتبط باشد. لبنیاتی که از شیر گاو تهیه میشوند، بهعنوان یک منبع غنی از ویتامین K2 شناخته میشوند و مصرف آنها میتواند به حفظ سلامتی و پیشگیری از بیماریهای مرتبط با کلسیم کمک کند.
کره حیوانی خطر حملهٔ قبلی را کاهش میدهد
معمولا دستورالعملهای غذایی رایج، با اهدافی کاملاً متفاوت از سلامت ما عمل میکنند و بر عکس انتظار، تأثیرات نامناسبی بر روی سلامتی ما دارند. برای نمونه اولین مورد را میتوان در خصوص انتخاب مارگارین به جای کره حیوانی معرفی کرد. این تغییر در اغلب موارد به اشتباه اتفاق میافتد و ما به اصطلاح “پیروی میکنیم” اما در واقعیت، این جایگزینی کره حیوانی سالم با مارگارین، یک ماده غذایی ناسالم و دارای چربیهای مضر است.
یک پروژه تحقیقاتی در مورد گروهی از بیماران قلبی انجام شد و مقایسه میان مصرف مارگارین و کره حیوانی به نتایج جالبی انجامید. نتایج این تحقیق نشان داد که مصرف مارگارین باعث افزایش خطر حمله قلبی میشود در حالی که کره حیوانی هیچ تأثیر بدی بر روی سلامت قلب ندارد. مطالعات دیگر نیز نشان دادهاند که مصرف بالای چربیهای لبنی میتواند احتمال ابتلا به بیماریهای قلبی را به میزان ۶۹٪ کاهش دهد و این احتمالا به دلیل مصرف فراوان ویتامین K2 در این محصولات است.
کره حیوانی سرشار از اسید لینولئیک است
کره، به ویژه کرهای که از گاوهای علفخوار به دست میآید، منبع عالی از اسید لینولئیک است. این اسید تأثیرات زیادی بر روی متابولیسم دارد و به طور جداگانه بهعنوان یک مکمل چربیسوز تجاری نیز عرضه میشود. این اسید همچنین خواص ضد سرطانی داشته و میتواند در کاهش درصد چربی در بدن انسان تأثیرگذار باشد. همچنین بسیاری از تحقیقات نیز نشان دادهاند که اسید لینولئیک هیچ تأثیر مخربی بر روی ساختار بدن انسان ندارد.
کره حیوانی مناسب برای پوست
کره حیوانی دارای مواد طبیعی و خواص ضد التهابی است که بهصورت علمی ثابت شده است که به بافت پوست کمک کرده و جوانی پوست را حفظ میکند. چربیهای موجود در کره به نرم و صاف شدن پوست کمک میکنند. همچنین مصرف معتدل کره میتواند پوست را در مقابل بیماریهای پوستی نظیر آکنه و جوشها محافظت کند.
بااینحال، باید توجه داشت که کره، بهعنوان یک مرطوبکنده طبیعی برای پوست، نه به اندازه محصولات مخصوص پوست که به طور خاص برای پوست تولید میشوند، برای استفاده موضعی مؤثر نیست. در واقع، استفاده نادرست از کره ممکن است منافذ پوست را مسدود کرده و باعث آکنه شود. همچنین، کره به طور کامل از پوست پاک نمیشود و ممکن است باقیماندههای چربی روی پوست باقی بماند.
کره حیوانی منبع خوبی برای اسید چرب بیوتیرِیت است
اسید چرب بیوتیریت ۴کربنی زمانی تولید می شود که باکتریهای موجود در رودهٔ بزرگ با فیبرهای رژیم غذایی تعامل میکنند. این ممکن است دلیل اصلی تأثیر مثبت فیبر بر سلامت انسان باشد. یکی از بهترین منابع بیوتیریت در غذاها، کره حیوانی است که حدود ۳ تا ۴ درصد بیوتیریت را در خود جای داده است.
در واقع، بیوتیریت از افزایش وزن به علت رژیمهای ناسالم جلوگیری میکند و این کار را با افزایش مصرف انرژی انجام میدهد. همچنین، عملکرد میتوکندری در سلولها را بهبود میبخشد. علاوه بر این، بیوتیریت دارای خصوصیات ضد التهابی است و اثرات محافظتی قوی روی سیستم گوارشی انسان دارد.
کره حیوانی سرشار از چربیهای اشباع شده سالم است
همه ما می دانیم که پیکار با چربیهای اشباع شده به عواقب بدی منجر میشود. بر اساس تحقیقات انجام شده، هیچ ارتباط مشترکی بین مصرف چربیهای اشباع شده و بیماریهای قلبی و عروقی وجود ندارد. چربیهای اشباع شده باعث افزایش کلسترول HDL (نوع خوب) در خون میشوند و کلسترول LDL را از نوع بزرگ و کمچگال با تراکم کمتر تبدیل میکنند که از نظر پزشکی مفید است. همچنین، کره حاوی چربیهایی با زنجیرههای کوتاه و متوسط است که فرآوری آنها متفاوت از سایر چربیهاست. این چربیها حس سیری ایجاد میکنند و میزان سوزاندن چربی را افزایش میدهند.
ارزش غذایی کره حیوانی
اکنون که با خواص کره حیوانی به طور کامل آشنا شدهایم، بد نیست بررسی کوتاهی از ارزش غذایی این محصول خوشمزه نیز داشته باشیم. همانطور که اشاره کردیم، کره، که از ماست گاو، گوسفند، و گاومیش به دست میآید، در واقع یک امولسیون چربی در آب است که حاوی مقدار زیادی چربی میباشد و علاوه بر این، دارای مقادیر زیادی ویتامین A است که برای سلامتی بدن بسیار مفید میباشد. همانطور که اشاره شد، اغلب تشکیلدهنده اصلی کره حیوانی چربیها هستند که با روغنهای معمولی خانگی تفاوت دارند. این چربیها کاملاً طبیعی بوده و برای سلامت عمومی بدن و تقویت عضلات قلب بسیار مفید هستند.
همچنین کره حیوانی ممکن است بهترین گزینه برای صبحانه باشد. بااینحال، باید توجه داشته باشید که این چربیها پر از انرژی هستند، بنابراین بلافاصله بعد از مصرف آن باید فعالیت بدنی انجام دهید تا این انرژی مصرف شود. عدم تحرک ممکن است منجر به آسیبهای جدی بهسلامتی شما شود و حتی ممکن است باعث بستهشدن عروق خونی شود.
کرههای حیوانی معمولاً در دو رنگ موجود هستند؛ برخی از آنها سفید رنگ هستند که از ماست گوسفند و گاومیش به دست میآیند، و برخی دیگر زرد رنگ هستند که از ماست گاو تهیه میشوند و حاوی مقادیر بیشتری ویتامین A نسبت به کرههای دیگر هستند. بنابراین اگر قصد تهیه کره حیوانی دارید، حتماً به این نکته توجه کنید و همچنین دقت کنید که چند نوع کره را با یکدیگر ترکیب نکنید تا طعم آن تحت تأثیر قرار نگیرد.
جمعبندی
در این مقاله سعی بر آن شد تا بررسی کاملی از خواص کره حیوانی داشته باشیم. همانطور که مطالعه کردید، کره حیوانی یک محصول لبنی پرطرفدار است که از پروتئینها و چربیهای موجود در شیر و خامه به دست میآید. کره حیوانی در ایران به طور اساسی از شیر گاو به دست میآید، اما میتوان آن را از منابع دیگری نیز نظیر شیر گوسفند، بز و گاومیش نیز تهیه کرد. کره سرشار از ویتامینهای E، A و K2 است که برای سلامتی بدن انسان بسیار مفیدند.
بعدی