فرایند استخراج روغن زیتون با استفاده از دستگاه

روغن زیتون یکی از پرطرفدارترین و کاربردی‌ترین روغن‌های گیاهی است همراه غذا، سالاد و حتی برخی دسرها استفاده می‌شود. قدمت استفاده از روغن زیتون به 4000 سال قبل بر می‌گردد. زمانی‌ که مصریان به خواص درمانی و طعم لذیذ این روغن پی بردند. روغن زیتون خالص و طبیعی دارای اسیدهای چرب مفید از جمله اسید اولئیک، اسید پالمیتیک، اسید لینولئیک، کارونتوئید و ترکیبات فنولی است که برای بدن، پوست و مو مفید هستند.

برای استخراج روغن، استفاده از دستگاه‌ روغن‌گیری زیتون ضروری است تا روغن‌گیری به صورت اصولی و بهداشتی و با حفظ خواص زیتون انجام شود. در صنعت برای روغن‌گیری از روش‌های متفاوتی استفاده می‌شود که هر کدام مزیت‌های خود را دارند. اگر شما نیز به فرایند استخراج روغن زیتون با استفاده از دستگاه علاقه دارید، با زیتون کاران میهن که نمایندگی رسمی دستگاه‌ روغن‎‌گیری Mori-Tem ایتالیا در ایران است، همراه باشید.

استخراج روغن زیتون با دستگاه

استخراج روغن زیتون با دستگاه‌های مدرن، تحول بزرگی در صنعت تولید روغن زیتون ایجاد کرده است. برخلاف روش‌های سنتی که زمان‌بر و پرزحمت بودند، دستگاه‌های امروزی با استفاده از پرس سرد و سانتریفیوژ، روغن را با کیفیت بالاتر و راندمان بهتر استخراج می‌کنند. این روش‌ها نه‌تنها سرعت تولید را افزایش می‌دهند، بلکه از اکسیداسیون روغن جلوگیری کرده و عطر و طعم طبیعی زیتون را حفظ می‌کنند.

یکی از مهم‌ترین مزایای دستگاه‌های مدرن، کاهش ضایعات است. در روش سنتی، بخشی از روغن در تفاله باقی می‌ماند، اما دستگاه‌های صنعتی با جداسازی دقیق، بازدهی را تا چندین برابر بیشتر می‌کنند. کنترل دما در کاد پرس باعث می‌شود روغن استخراجی از نوع بکر (Extra Virgin) باشد که ارزش غذایی بالاتری دارد.

مقایسه فنی دستگاه‌های استخراج روغن زیتون (پرس سرد، سانتریفیوژ و پرس گرم)

روغن‌گیری زیتون با روش‌های متنوعی انجام می‌شود که هر کدام مزایا و معایب خود را دارند. در ادامه به بررسی هر یک از روش‌های روغن‌گیری زیتون می‌پردازیم.

پرس سرد (Cold Press)

پرس سرد به عنوان استاندارد طلایی تولید روغن زیتون بکر (Extra Virgin) شناخته می‌شود. در این روش، تمام ترکیبات ارزشمند زیتون از جمله پلی‌فنول‌ها، ویتامین E و آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی به دلیل کنترل دما، به طور کامل حفظ می‌شوند. دستگاه‌های پرس سرد مدرن با استفاده از سیستم‌های هیدرولیک پیشرفته، فشار کنترل‌شده‌ای به زیتون‌ها اعمال می‌کنند که باعث استخراج تدریجی و ملایم روغن می‌شود. هرچند این روش بازدهی کمتری نسبت به سایر روش‌ها دارد، اما کیفیت بی‌نظیر محصول نهایی، آن را به انتخاب اول تولیدکنندگان  تبدیل کرده است. دستگاه‌های پرس سرد در ظرفیت‌های 50 تا 200 کیلوگرم در ساعت تولید می‌شوند و برای کارگاه‌های کوچک و متوسط مناسب هستند.

سانتریفیوژ (Centrifugation)

دستگاه‌های سانتریفیوژ مدرن با استفاده از نیروی گریز از مرکز، جداسازی سه‌فازی (روغن، آب و تفاله) یا دو‌فازی را انجام می‌دهند. این روش که به روش مداوم معروف است، سرعت عملیاتی بسیار بالاتری نسبت به پرس سرد دارد و می‌تواند تا درصد بالایی از روغن موجود در زیتون را استخراج کند. در طراحی‌های جدید، سیستم‌های سانتریفیوژ با کنترل دقیق دما و کاهش مصرف آب توانسته‌اند به کیفیتی نزدیک به پرس سرد دست یابند.این دستگاه‌ها در ظرفیت‌های 1 تا 10 تن در ساعت تولید می‌شوند و برای کارخانه‌های متوسط تا بزرگ مناسب هستند.

پرس گرم (Hot Press)

در این روش که عمدتا برای استحصال روغن از تفاله‌های باقیمانده از پرس اولیه استفاده می‌شود، از حرارت بالا و استخراج روغن استفاده می‌شود. بازدهی این روش می‌تواند تا بالا است، اما به دلیل تخریب ترکیبات فنولی و اکسیداسیون روغن، محصول نهایی از درجه کیفی پایینی برخوردار است و عمدتا برای مصارف صنعتی و آرایشی-بهداشتی استفاده می‌شود. دستگاه‌های پرس گرم در مجموعه‌های بزرگ صنعتی با ظرفیت‌های بالای 5 تن در ساعت نصب می‌شوند.

فرآیند استخراج روغن زیتون با روش‌های مختلف (کلد پرس، هات پرس و سانتریفیوژ)

فرایند استخراج روغن زیتون نیازمند طی کردن پروسه‌ای براساس استانداردهایی است. براساس استانداردهای تعریف شده توسط International Olive Council Standards در ادامه فرایند استخراج روغن زیتون با روش‌های مختلف را خدمت تان توضیح می‌دهیم.

فرآیند استخراج با دستگاه کلد پرس (Cold Press)

1. زیتون‌های سالم و رسیده پس از برداشت از مزرعه با آب سرد شسته می‌شوند.
2. زیتون‌ها توسط دستگاه خردکن به خمیر تبدیل می‌شوند.
3. خمیر زیتون به مدت 20-40 دقیقه در دمای زیر 27 درجه ‌سانتی‌گراد توسط همزن، همزده می‌شود.
4. خمیر تحت فشار هیدرولیک قرار می‌گیرد تا روغن جدا شود.
5. روغن توسط دکانتر یا به صورت طبیعی از آب و تفاله جدا می‌شود.
6. روغن از طریق فیلترهای طبیعی یا صنعتی تصفیه می‌شود.
7. پس از استخراج، روغن در مخازن استیل تاریک و خنک نگهداری می‌شود.

مسیر فرآیند استخراج با سانتریفیوژ (Centrifugation)

1. زیتون‌ها پس از برداشت مستقیم از مزارع، با آب سرد شسته و سپس تمامی ناخالصی‌ها، برگ و شاخه‌های بین میوه‌های زیتون جدا می‌شوند.
2. در این مرحله زیتون‌ها توسط دستگاه خردکن، خرد و ریز می‌شوند.
3. پس از خردکردن زیتون‌ها، با استفاده از همزن، خمیر زیتون تهیه می‌شود.
4. در این مرحله، روغن، تفاله و آب توسط سانترفیوژهای دو فاز یا سه فاز جدا می‌شوند.
5. سپس در این بخش، با استفاده از دستگاه دکانتر، روغن زیتون به طور کامل از ذرات و دیگر مواد جدا می‌شود.
6. روغن زیتون استخراج شده توسط فیلتراسیون، تصفیه می‌شود.
7. روغن طبیعی و خالص استخراج شده در مخازن و تانکرهای مخصوص نگهداری می‌شود.

فرآیند استخراج با هات پرس (Hot Press)

1. تفاله و خمیر زیتون باقی‌مانده در ظروف مخصوصی تحت دمای بالایی حرارت داده می‌شوند.
2. خمیر حرارت داده شده توسط فشار زیاد، پرس می‌شود و روغن اولیه استخراج می‌شود.
3. برای استخراج روغن باقی‌مانده به صورت اختیاری از موادی مانند هگزان استفاده می‌شود و بعد از استخراج روغن، این حلال را از روغن جدا می‌کنند.
4. روغن خام استخراج شده را با استفاده از دستگاه‌های فیلتر، تصفیه می‌کنند و رنگ و بوی نامطلوب آن را حذف می‌کنند.
5. تست اصالت و بهداشت روغن زیتون انجام می‌شود.

معیارهای انتخاب دستگاه مناسب برای استخراج روغن زیتون

در انتخاب دستگاه استخراج روغن زیتون باید به ظرفیت تولید، جنس بدنه دستگاه، سیستم کنترل دما و فشار توجه ویژه داشت. دستگاه‌های پرس سرد برای کارگاه‌های کوچک و تولید روغن باکیفیت مناسب‌ترند، درحالی‌که سانتریفیوژها برای تولید انبوه طراحی شده‌اند. همچنین سیستم‌های دارای گواهی‌نامه‌های بین‌المللی مانند CE و ISO از اطمینان بیشتری برخوردارند.

سخن پایانی

استخراج روغن زیتون با دستگاه‌، تحولی چشمگیر در حفظ کیفیت و افزایش راندمان تولید ایجاد کرده است. با انتخاب روش و دستگاه مناسب و رعایت استانداردهای جهانی می‌توان روغنی با ارزش غذایی بالا و عطر و طعم اصیل تولید نمود. استفاده از دستگاه‌های استاندارد با قابلیت‌های فنی پیشرفته مانند سیستم‌های تمام استیل و کنترل هوشمند تضمین‌کننده کیفیت نهایی محصول است. مجموعه روغن‌کاران میهن به عنوان نماینده انحصاری Mori Tem (برند پیشرو در تولید دستگاه‌های روغن‌گیری صنعتی)، ارائه‌دهنده انواع دستگاه‌های اصل با گارانتی معتبر و خدمات پس از فروش تخصصی می‌باشد. برای دریافت مشاوره و انتخاب دستگاه متناسب با نیاز واحد تولیدی، کارشناسان ما آماده ارائه راهنمایی‌هایی لازم هستند.

سوالات متداول

1. بهترین روش استخراج روغن زیتون از نظر کیفیت کدام است؟

روش کلد پرس بهترین روغن را استخراج می‌کند، زیرا آنتی‌اکسیدان‌ها و پلی‌فنول‌ها را حفظ می‌نماید. این روش برای تولید روغن Extra Virgin عالی است.

2. آیا روغن استخراج شده با دستگاه نیاز به تصفیه دارد؟

در پرس سرد و سانتریفیوژ، روغن خام فقط به فیلتراسیون فیزیکی نیاز دارد. اما در پرس گرم، به دلیل حرارت بالا، روغن باید تصفیه شیمیایی (خنثی‌سازی، رنگ‌بری، بوگیری) شود.

3. چگونه ماندگاری روغن استخراج شده با دستگاه را افزایش دهیم؟

با ذخیره‌سازی در مخازن استیل تاریک، حذف اکسیژن و دور از نور می‌توان ماندگاری روغن را تا 18 ماه افزایش داد.